SANAYİ VE TİCARET

Van İlinin ekonomik yapısı genel olarak tarımsal faaliyetlere dayanmaktadır. Bunun yanında ticaret, turizm ve sanayi faaliyetleri de ekonomide önemli bir yer tutmaktadır. İl ekonomisinde sanayi; hammaddeyi yerinde işlemek, ihtiyaçları temin etmek ve istihdama olan katkılarından dolayı önemli bir işlev görmektedir. İlde sanayileşme hareketlerinin temel nedenleri arasında yukarıda belirtilen hususlar yer almaktadır.

İlimizde ilk önemli sanayileşme hareketi; 1966 yılında temeli atılan ve 1969 yılında üretime başlayan Van Çimento Fabrikasının yapımı ile başlanmıştır. Bu sanayileşme hareketini; 1977 yılında üretime geçen Van Yün İpliği Sanayi, 1980 yılında üretime geçen Et ve Balık Kurumu Van Et Kombinası, 1981 yılında üretime geçen Sümer Holding A. Ş. Van deri ve Kundura Sanayi İşletmesi, 1988 yılında üretime geçen Van-Et Entegre Et Sanayi takip etmiştir. Ayrıca söz konusu dönemde İlde un ve yem fabrikaları, ağaç sanayi, plastik sanayi ile süt mamulleri işletmesi de faaliyete geçmiştir. İlimizde kurulan Organize Sanayi Bölgesi alanında inşa edilen sanayi tesisleri 1998 yılından itibaren üretime geçmeye başlamışlardır.

İlimizde sanayileşmenin başlangıcından günümüze yer dağılımı incelendiğinde; Edremit İlçesinde bulunan Van Çimento Fabrikası, Erciş İlçesinde bulunan T. Şeker Fabrikaları A. Ş. Erciş Şeker Fabrikası ve Gürpınar İlçesinde bulunan Van;Et Entegre Et Sanayi tesisleri dışında kalan önemli sanayi tesislerinin tamamı Merkez İlçe sınırları içerisinde yer almaktadır. Önceleri İskele Caddesi ile Van-Edremit ve Van-Erciş Karayolları güzergahlarında yoğunlaşan sanayi tesisleri, son yıllarda Van-Erciş Karayolunun 13. kilometre civarında kurulan Van Organize Sanayi Bölgesinde inşa edilmeye başlanmıştır.

a) Van İlinde Sanayi Siciline Kayıtlı Sanayi İşletmeleri

Özel Sektöre Ait Tesisler

Kamuya Ait Tesisler

b) Sanayi Tesislerinin Sektörlere Göre Dağılımı

c) Sanayi Tesislerinin İlçelere Göre Dağılımı

d) Van Organize Sanayi Bölgesi

Van- Erciş Karayolunda  13. kilometre civarında bulunan Van Organize Sanayi Bölgesi iki etap halinde planlanmış ve 1995 yılında tüzel kişilik kazanmış olup, altyapı çalışmalarına 1998 yılında başlanmıştır. Van Organize Sanayi 1. etap 60 ha, 2. etap 67 ha olup, toplam 127 ha alana kuruludur. 1. etap üzerinde parsel tahsislerine 1998 yılında , 2. etap üzerinde parsel tahsislerine ise 2004 yılı sonunda başlanmıştır.  

İLİMİZİN ARAZİ YAPISI VE TOPRAK SINIFLANDIRILMASI

Van Kapalı Havzası, Doğu Anadolu Bölgesinde Van Gölü çevresinde yer almaktadır. Havza coğrafi bakımdan 37° 55' - 39° 24' kuzey enlemleri ile 42° 05' - 44° 22' doğu boylamları arasında kalmaktadır. Yüzölçümü 19.405 km² dir.

Havzada tespit edilmiş 8 büyük toprak grubundan en yaygın olanları 26'lık oranı ile Kestane rengi ve 21.1 ile Kireçsiz kahverengi topraklardır. Onları 14.2 ile kahverengi topraklar izlenmektedir. Diğer büyük toprak grupları: Regosoller (5.1), Alüvyal topraklar  ( 4.3), Hidromorfik  Alüvyal topraklar (1.6). Kolüvyal topraklar ( 1.3) ve kireçsiz kahverengi orman toprakları ( 1.1 )'dır. Bunların dışındaki çıplak kayalık ve molozlar, ırmak taşkın yatakları, sazlık - bataklıklar ve kıyı kumulları havzanın 4.2 'sini oluşturmaktadır.

Havzadaki arazilerin AKK sınıflarına dağılımı şöyledir: I. sınıf  2.7,  II. Sınıf  7.7, III. sınıf  10.1, IV. sınıf  12.0, V. sınıf 1.1, VI. sınıf 1.1,  VII. sınıf 29.5 ve VIII. sınıf 4.2, Alüvyal toprakların 50.7'si I sınıfa ve 22.2'si II. sınıfa girmektedir. Kolüvyal toprakların ise 5.8'inin  1. sınıfta ve 31.2'sinin ise II. sınıfta olduğu görülmektedir.

TTH etütleri sırasında havzadaki toprakların sadece 10.9'unda hiç veya çok az erozyon görülmüştür. Bunlar genellikle Alüvyal veya Koltivyal topraklardır. Toprakların su erozyonundan 23.7'sinin orta, 40.l'inin şiddetli veya çok şiddetli etkilenmiş olduğu  belirlenmiştir.

Havzada çok derin,derin ve orta derin topraklar 29 sığ topraklar 28'lik ve çok sığlar 17.7'lik bir alan kaplamaktadır. Toprak eğim gruplarının havza yüzölçümüne göre oranları şöyledir: Düz - düze yakın 6.3, hafif 6.9, orta 13.6, dik 18,8, çok dik 17.3 ve sarp - çok sarp 9.8. Havzada toprakların bir kısmı taşlılık arz etmektedir. Bunların havzaya oranı 30.l'dir. Ayrıca, 73.000 ha kadar çıplak kayalık bulunmaktadır.

Havzadaki Alüvyal toprakların çökek topografyalı olanları ile Hidromorfik topraklar, yağış veya yüksek arazilerden gelen yüzey suları yahut yüksek taban suyu etkisi uzun süre yaş kalmaktadır. Bunlar havzanın 4.0'ünü (72.200 ha) oluşturmaktadır ve bir kısmı yetersiz (1.9). bir kısmı da (2.1) bozuk drenajlıdır. Havzada bazı arazilerin oranda sodalı (Na₂CO₃) olması, çökek kısımlarda tuz ve alkali birikmesine yol açmıştır.Bozuk drenajlı Alüvyal ve Hidromorfik toprakların yaklaşık 48.400 hektarı tuzlu ve sodiktir. Bunların dağılımı şöyledir: Hafif tuzlu 18.050 ha. hafif tuzlu - sodik 18.170 ha, tuzlu 3.775 ha ve tuzlu - sodik 10.390 ha. Çoğunlukla Van Gölü'nün kuzeyinde tuzdan etkilenmiş 27.000 ha'dan fazla Alüvyal toprak bulunmaktadır. Buraları çayırlıktır.

Arazi Sınıfları ve Kullanım:

Van ili'nde arazi kullanma kabiliyeti sınıfları dağılımı şöyledir: I. sınıf 2 (41.000 ha), II. sınıf 5,5 (117.500 ha), III. sınıf 9 (195.000 ha), IV. sınıf 10,5 (219.500 ha), V. sınıf 0,6 (12.000 ha), VI. sınıf 10 (217.500 ha), VII, sınıf 48.5 (1.020. 000 ha) ve VIII. sınıf 4 (83.000 ha). I. sınıfın 68'i, II. sınıfın 81'i, III. sınıfın 75' i, IV. sınıfın 51.5'i, V. sınıfın 11'i. VI. sınıfın 8'i ve VII, sınıfın 0.3'ü tarımda kullanılmaktadır. 1., II. ve V. sınıf arazilerin geriye kalanı çoğunlukla çayır, III. ve IV. sınıflarınki meradır. VI. sınıfın 91.5' i ve VII. sınıfı 95' i meradır.

İLİMİZİN TARIM SEKTÖRÜNDEKİ MEVCUT DURUMU

(TARIMSAL İSTATİSTİKLER)

TARIMSAL DURUM

ARAZİ ve HAYVAN VARLIĞI

1- ARAZİ VARLIĞI

İl'in yüzölçümü 19.299 Km².'dir İlin toplam yüzölçümü (Göller Dahil) 21.003 Km² olup, arazi dağılımı aşağıdaki gibidir.

Tablo : Arazi Dağılımı

Tablo:Tarım Arazilerinin İlçeler Bazında Arazi Kullanımı

2- HAYVAN VARLIĞI

ARILI KOVAN VARLIĞI

TARIM VE HAYVANCILIK
İlimizin toplam nüfusunun 49'u kırsal kesimde, 51'i de şehir merkezinde yaşamaktadır. Toplam gayrisafi hasılanın büyük bir kısmı tarım ve hayvancılıktan sağlanmaktadır. İlimizde tarımsal üretimi artırmak amacıyla ürün değişikliği çalışmaları devam etmektedir. Bu değişikliğin içersinde meyveciliğin geliştirilmesi, cevizcilik, silajlık mısır, yem bitkileri yetiştiriciliği, Norduz koyunu yetiştiriciliği, seracılık gibi dallar yer almaktadır. Sulanan arazi 23, sulanamayan 10, sulanabilir arazi 65'dir. Toplam 365.312 olan kültür arazisinin 82'si sulamaya elverişli olmasına rağmen ancak, sulanabilir arazinin 36'sı sulanabilmektedir.

BİTKİSEL ÜRETİM
 

SU ÜRÜNLERİ

Van Gölü, kendisine has bir tür olan İnci Kefali balığı ile Türkiye'nin iç su balık balık üretiminin 1/3' ünü karşılamaktadır. Avlanan balıklar çevre illere de satılmaktadır. İnci Kefali üretimi 12.000 tondur. İlimizde 24 alabalık üretme çiftliği bulunmaktadır. Toplam alabalık üretimi 200 tondur. Ayrıca, çay ve dereler ile göletlerde de balık avlanmaktadır.

ET ÜRETİMİ

Van'ın et üretiminde en önemli tesisi, Van Et Entegre Tesisleri ve Et Balık Kurumu Tesisleri'dir. Van Et, çağdaş gelişme hızıyla bugün Türkiye'nin alanında en büyük 3. kuruluşudur. Ürünleri yurt çapında ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde satılmaktadır.
 

YUMURTA ÜRETİMİ

İlimizde Van et'e ait bir kesimhane mevcuttur. İlimizde Baytav isminde bir yumurta tavukçuluğu işletmesi mevcuttur. Yıllık yumurta üretimi 55.000.446 adetin üzerindedir.

SÜT ÜRETİMİ

HAYVANCILIK

Van'da hayvancılığın temel sektör olmasında il arazisinin 70'inden fazlasının çayır-mer'a olmasının payı büyüktür. Arazi, özellikle koyun yetiştiriciliğine oldukça elverişlidir. Ancak, son yıllarda yaygınlaşan terör olayları, mer'alardan yararlanmayı engelleyerek, geleneksel yöntemlere göre yapılan hayvancılığa darbe vurmuş, gerilemesine yol açan nedenlerden biri olmuştur.

Hayvancılığın tehlikeli gerileyişini önlemek ve hayvancılığı geliştirmek üzere son yıllarda Valilikçe hayvancılık projeleri geliştirilmiş ve uygulamaya konulmuştur.